Δελτίο Τύπου ΑΡΠΑ: Κτηνίατρος Εκτροφής-Διέξοδος ή επαγγελματική παγίδα;

ΚΤΗΝΙΑΤΡΟΣ ΕΚΤΡΟΦΗΣ:
ΔΙΕΞΟΔΟΣ Ή ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΠΑΓΙΔΑ;
Λίγο πριν τα Χριστούγεννα την ημέρα που θα ξεκινούσε η διαδικασία της εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας και, όπως φάνηκε, η προεκλογική περίοδος, εκδόθηκε η Υπουργική Απόφαση για την εφαρμογή του «Κτηνιάτρου Εκτροφής». Η απόφαση αυτή δημοσιοποιήθηκε στο site του Πανελλήνιου Κτηνιατρικού Συλλόγου δυο μέρες μετά με πανηγυρικό πρόλογο της προέδρου του, γεμάτο πομπώδεις εκφράσεις και υποσχέσεις για το μέλλον των κτηνιάτρων και της κτηνοτροφίας χωρίς να μπαίνει στον κόπο να αναλύσει την απόφαση και να αιτιολογήσει τον ενθουσιασμό της. Για να δούμε, όμως, πόσο δικαιολογημένοι είναι αυτοί οι πανηγυρισμοί.

Καταρχήν οι υπηρεσίες που καλείται να προσφέρει ο «κτηνίατρος εκτροφής» χωρίζονται σε δύο ομάδες. i) Στις υπηρεσίες που περιγράφονται στην παράγραφο 1α) του άρθρου 10 και αναφέρονται στα καθήκοντά του κατά την εφαρμογή των προγραμμάτων εκρίζωσης με έμφαση σ’ αυτό της βρουκέλλωσης αλλά και στην ολοκλήρωση γραφειοκρατικών διαδικασιών που μέχρι τώρα αναλάμβανε το δημόσιο, και ii) Στις υπηρεσίες που αναφέρονται στην παράγραφο 1β) του άρθρου 10 και έχουν σχέση με τις υποχρεώσεις του κτηνοτρόφου σχετικά με τη σήμανση και καταγραφή των ζώων, τη χορήγηση κτηνιατρικών φαρμάκων, την υγεία και ευζωία των ζώων κλπ για τα οποία θα θεωρείται πλέον υπεύθυνος ο κτηνίατρος ή έστω συνυπεύθυνος. Για τις πρώτες υπηρεσίες ο κτηνίατρος θα συνάπτει με το δημόσιο σύμβαση έργου άγνωστης, ακόμα,  διάρκειας και άγνωστου ύψους και τρόπου αμοιβής. Από την άλλη, για τις υπηρεσίες της δεύτερης ομάδας θα πληρώνεται από τον κτηνοτρόφο βάση ενός ιδιωτικού συμφωνητικού μεταξύ των δύο μερών για το οποίο δεν υπάρχει κανένα υπόδειγμα στο κείμενο της ΥΑ ούτε καν ως ενδεικτικό.

Από όλα τα παραπάνω ο κτηνοτρόφος υποχρεούται να ζητήσει από τον «κτηνίατρο εκτροφής» που θα επιλέξει μόνο τις υπηρεσίες της πρώτης ομάδας που έχουν σχέση με τα προγράμματα εκρίζωσης. Αν και μόνο αν το ζητήσει ο κτηνοτρόφος τότε ο «κτηνίατρος εκτροφής» θα κληθεί να προσφέρει και τις υπηρεσίες της δεύτερης ομάδας. Άρα η μόνη σίγουρη αμοιβή του «κτηνιάτρου εκτροφής» θα είναι αυτή από τη σύμβαση έργου με το δημόσιο. Σ’ αυτή την περίπτωση, η «επιτυχία» του «κτηνιάτρου εκτροφής» θα είναι να αντικαταστήσει τους συμβασιούχους μισθωτούς που έχουν τα πλεονεκτήματα της εξαρτημένης σχέσης εργασίας (άδειες με αποδοχές, ασφάλιση, οδοιπορικά, προστασία έναντι ατυχήματος ή ασθένειας) με ελαστικά εργαζόμενους που επίσης θα εργάζονται εποχικά αλλά θα αναλαμβάνουν το κόστος των μετακινήσεων, των ασφαλιστικών εισφορών, αναλώσιμων, απώλειας εισοδήματος σε πιθανή ασθένεια ή ατύχημα και θα φορολογούνται ως ελεύθεροι επαγγελματίες. Και εκτός αυτού, μια και θα είναι υποχρεωμένοι προκειμένου να παραμένουν εγγεγραμμένοι στο μητρώο «κτηνιάτρων εκτροφής» να έχουν έναρξη επαγγέλματος στην εφορία ακόμα και στις περιόδους που δεν έχουν ενεργή σύμβαση, θα πρέπει να πληρώνουν κανονικά εισφορές και να φορολογούνται ως ελεύθεροι επαγγελματίες ενώ θα είναι ουσιαστικά άνεργοι.

Σε ό,τι αφορά τα καθήκοντα που περιγράφονται στην παράγραφο 1β) του άρθρου 10, είναι υπηρεσίες που πάντα μπορούσε να προσφέρει ένας κτηνίατρος σε όποιον κτηνοτρόφο τις ζητούσε και μάλιστα σαν σύνολο δεν μπορούν να προσφερθούν από οποιοδήποτε άλλο επαγγελματία πέραν κτηνιάτρου. Πρόκειται για κατοχυρωμένα επαγγελματικά δικαιώματα των κτηνιάτρων με το ΠΔ 344/2000 και δεν καθίστανται υποχρεωτικές για τον κτηνοτρόφο, δεν δίνονται ως αποκλειστικό προνόμιο στον «κτηνίατρο εκτροφής» (και δεν θα μπορούσε να γίνει κάτι τέτοιο) αλλά ούτε καθορίζονται γι’ αυτές ύψος ή τρόπος αμοιβής αλλά όλα αφήνονται στην ελεύθερη διαπραγμάτευση μεταξύ δύο ιδιωτών. Επομένως είναι απορίας άξιο ποια ήταν αυτή η αναγκαιότητα που υπαγόρευσε να αναφέρονται σε μια ΥΑ. Και ακόμα χειρότερα, για να θολώσει τα νερά και να υποκριθεί ότι ο «κτηνίατρος εκτροφής» είναι κάτι παραπάνω από απλή μεταφορά αρμοδιοτήτων του δημόσιου τομέα σε ελαστικά εργαζόμενους που θα πληρώνονται με το κομμάτι, συνδέει υποχρεωτικές για τον κτηνοτρόφο υπηρεσίες με μη υποχρεωτικές. Δηλαδή συνδέει την υποχρεωτική για τον κτηνοτρόφο εφαρμογή των προγραμμάτων εκρίζωσης από τον «κτηνίατρο εκτροφής» με όλα αυτά τα ωραία που περιγράφονται στην παράγραφο 1β του άρθρου 10 που εναπόκεινται στην ελεύθερη βούληση του κτηνοτρόφου αν θα τα ζητήσει από τον ίδιο ή άλλο κτηνίατρο. Αυτό που τελικά θα καταφέρει είναι να φέρει σε χειρότερη θέση τον κτηνίατρο κατά τη διαπραγμάτευση της αμοιβής του με τον κτηνοτρόφο γι’ αυτές τις υπηρεσίες αφού ουσιαστικά από τον κτηνοτρόφο θα εξαρτάται αν ο κτηνίατρος θα συνάψει σύμβαση με το δημόσιο ή όχι. Επίσης η διατύπωση της παραγράφου 2 του άρθρου 10 που απαγορεύει στον «κτηνίατρο εκτροφής» να έχει άλλα οφέλη πέρα των όσων προβλέπονται από τις διατάξεις της ΥΑ, αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο ο «κτηνίατρος εκτροφής» να μην μπορεί να έχει άλλες επαγγελματικές ή εμπορικές σχέσεις με τον κτηνοτρόφο που τον έχει επιλέξει. Δηλαδή να απαγορεύεται να πάρει άλλη αμοιβή πέρα των συμφωνηθέντων πχ για περίθαλψη και χορήγηση φάρμακων (μέσω του γραφείου παραγωγικών που πιθανώς έχει) σε ζώα που ασθενούν, αφού δεν περιγράφεται στα καθήκοντα της παραγράφου 1β) κάτι τέτοιο παρά μόνο η πρόληψη ασθενειών. Όπως επίσης να μην μπορεί να πουλήσει ζωοτροφές, προσθετικά και άλλα αναλώσιμα της εκμετάλλευσης στην οποία είναι «κτηνίατρος εκτροφής».

Ο Πανελλήνιος Κτηνιατρικός Σύλλογος που κατά τ’ άλλα, σύμφωνα με τον πρόλογο της προέδρου του, αγωνίζεται για τον κτηνίατρο, δεν κάνει ούτε τα στοιχειώδη για να τον προστατέψει. Δηλαδή έστω μια πρώτη οικονομοτεχνική μελέτη με την οποία να υπολογίζει πόσο θα πρέπει να κοστολογούνται όλες αυτές οι υπηρεσίες ώστε να μπορεί ένας «κτηνίατρος εκτροφής» με ανθρώπινες συνθήκες εργασίας να μπορεί να φέρνει σε πέρας τα καθήκοντά του σωστά και με ικανοποιητικό κέρδος. Αντίθετα μέσα στην πρεμούρα τους να προλάβουν να περάσουν κι άλλες αρμοδιότητες του δημοσίου στους ιδιώτες,  αφήνουν απροστάτευτους στη διαπραγμάτευσή τους με το δημόσιο και τους κτηνοτρόφους όσους θεωρήσουν τον «κτηνίατρο εκτροφής» ως διέξοδο  διευκολύνοντας, έτσι, την υπερεκμετάλλευσή τους. Δίνουν, υποτίθεται, μια καινούρια διέξοδο κλείνοντας οριστικά την πόρτα σε άλλες διεξόδους καλύτερες.

ΨΗΛΑΦΩΝΤΑΣ ΜΙΑ ΠΡΟΤΑΣΗ

Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του ΓΕΩΤΕΕ το ποσοστό ανεργίας στους κτηνιάτρους έχει υπερβεί το 20%, ενώ το ποσοστό ανεργίας στους κτηνιάτρους κάτω των 35 χρονών ξεπερνά το 50%. Το μοντέλο της κτηνοτροφίας που επικράτησε μετέτρεψε τον κτηνίατρο από πάροχο υπηρεσιών σε πωλητή φαρμάκων ευνοώντας την πολυφαρμακία σε βάρος της προληπτικής ιατρικής του κοπαδιού. Ταυτόχρονα δυσκολεύει την πρόσβαση των νέων κτηνιάτρων σ’ αυτό τον τομέα του επαγγέλματος. Αυτό σε συνδυασμό με το πάγωμα των προσλήψεων στο δημόσιο (μονίμων και συμβασιούχων), την κρίση στον τομέα των τροφίμων και τις τάσεις κορεσμού των ιατρείων ζώων συντροφιάς περιορίζει δραματικά τις δυνατότητες απασχόλησης. Στα ζώα συντροφιάς το αποτέλεσμα αυτής της κατάστασης είναι η κακοπληρωμένη υπερεργασία ή η μαύρη εργασία που υποδύεται τη «μαθητεία» στις κλινικές μικρών ζώων. Όσο κι αν αυτές οι μορφές φαντάζουν ως μοναδική διέξοδος για πολλούς κτηνιάτρους, θα ήταν λάθος να τις αποδεχτούμε με μερικές, απλώς, βελτιώσεις ώστε να γίνουν κάπως πιο ανθρώπινες. Για τον ίδιο λόγο, θα ήταν λάθος να αποδεχτούμε αυτούσιο ή με βελτιωτικές προτάσεις τον «κτηνίατρο εκτροφής» επειδή «επιτέλους δίνει μια επαγγελματική διέξοδο στα παραγωγικά ζώα». Το ίδιο λάθος, όμως, θα ήταν το να διατυπώσουμε ένα σκέτο «όχι» γιατί τότε θα ήταν σαν να αποδεχόμαστε τη σημερινή πραγματικότητα ως αναπόδραστη.

Η απάντηση που αναλογεί στα σχέδια εφαρμογής του «κτηνιάτρου εκτροφής» είναι η απόσυρσή του και η άμεση αντικατάστασή του από άλλο που διαχωρίζει την εφαρμογή των προγραμμάτων εκρίζωσης από την κτηνιατρική διαχείριση και την παροχή κτηνιατρικών συμβουλών. Ένα σχέδιο που θα αναβαθμίζει πραγματικά το ρόλο του κτηνιάτρου στα παραγωγικά ζώα στην κατεύθυνση της προστασίας της δημόσιας υγείας και του ζωικού κεφαλαίου και της ανασυγκρότησης της κτηνοτροφικής παραγωγής με βάση τις ανάγκες της χώρας και τη μείωση του βαθμού εξάρτησής της σε ζωοκομικά προϊόντα. Οι βασικές αρχές ενός τέτοιου σχεδίου θα μπορούσε να είναι:

-Εξασφάλιση των αναγκαίων συνθηκών για την αποτελεσματική εφαρμογή των προγραμμάτων εκρίζωσης από τις δημόσιες κτηνιατρικές υπηρεσίες. Δειγματοληπτικός έλεγχος σε δευτεροβάθμιο επίπεδο για την αξιολόγηση της πορείας τους και τις απαραίτητες διορθώσεις. Αυτό σημαίνει προμήθεια των εμβολίων και των αναλώσιμων υλικών σε επάρκεια και στην ώρα τους και όχι κατόπιν εορτής. Και σίγουρα σημαίνει στελέχωση των Διευθύνσεων Κτηνιατρικής και των Κτηνιατρικών Εργαστηρίων με ικανό αριθμό μόνιμων υπαλλήλων. Μέχρι να ολοκληρωθούν οι μόνιμες προσλήψεις, άμεσες προσλήψεις συμβασιούχων και δυνατότητα στους συνεταιρισμούς που απασχολούν σταθερά κτηνιάτρους να μπορούν μέσω αυτών να συνδράμουν στην εφαρμογή των προγραμμάτων στις εκτροφές των μελών τους.

-Έλεγχος από τις δημόσιες κτηνιατρικές υπηρεσίες στη διακίνηση των κτηνιατρικών φαρμάκων σε όλα τα στάδια πώλησής τους (χονδρική-λιανική), αξιόπιστο σύστημα ιχνηλασιμότητας. Έλεγχος σε επίπεδο εκτροφής ώστε σε περιπτώσεις χορήγησης μεγάλων ποσοτήτων φαρμάκων να γίνεται διερεύνηση των λόγων και να απαιτείται η κτηνιατρική παρέμβαση για τη διόρθωσή τους. Διατίμηση του κτηνιατρικού φαρμάκου. Βέβαια όλα τα παραπάνω προϋποθέτουν επίσης επαρκώς στελεχωμένες δημόσιες κτηνιατρικές υπηρεσίες.

-Εφαρμογή του άρθρου 13 του ΠΔ 344/2000 για την υποχρεωτική απασχόληση κτηνιάτρων σε κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις μιας δυναμικότητας και πάνω και σε γεωργοκτηνοτροφικούς συνεταιρισμούς. Ειδικά για τους τελευταίους, να ενθαρρύνεται και να στηρίζεται η σταθερή απασχόληση αριθμού κτηνιάτρων ανάλογου με τον αριθμό των μελών τους με κτηνοτροφική δραστηριότητα για την υποστήριξή τους σε ό,τι αφορά την ολοκληρωμένη κτηνιατρική διαχείριση, την παροχή κτηνιατρικών συμβουλών, τις απαιτήσεις σχετικά με  την ευζωία των ζώων και την προστασία του περιβάλλοντος κλπ. Αυτό μπορεί να γίνεται με επιδοτήσεις ή άλλου είδους διευκολύνσεις.

-Κρατικές δομές που να βοηθούν τους κτηνοτρόφους να πληρούν τις απαιτήσεις σχετικά με  την ευζωία των ζώων και την προστασία του περιβάλλοντος, καθώς και του συστήματος Σήμανσης και Καταγραφής των ζώων (πχ σεμινάρια, φυλλάδια, παροχές συμβουλών). Απαλοιφή των παράλογων και ανεφάρμοστων απαιτήσεων. Συχνοί έλεγχοι σε επίπεδο εκτροφής.
 
Αυτόνομη Ριζοσπαστική Παρέμβαση
http://www.emvolimo.gr/