18/12/2018

Η ΟΜΙΛΙΑ ΤΗΣ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΤΟΥ ΠΚΣ, ΑΘΗΝΑΣ ΤΡΑΧΗΛΗ, ΣΤΟ 1ο ΕΛΛΗΝΙΚΟ FORUM ΕΝΙΑΙΑΣ ΥΓΕΙΑΣ



Αξιότιμοι συνάδελφοι,
Κυρίες και κύριοι,
IMG_0313


Είναι μεγάλη τιμή ως Πρόεδρος του Πανελλήνιου Κτηνιατρικού Συλλόγου να σας καλωσορίζω στην έναρξη του 1ου Ελληνικού Forum Ενιαίας Υγείας.

Δε θα ήταν υπερβολή να πω ότι σήμερα ανοίγουμε μία νέα σελίδα στην επιστημονική ιστορία της χώρας μας, μία νέα σελίδα για την καθιέρωση του δόγματος της Ενιαίας Υγείας, μία νέα σελίδα για την προάσπιση της Δημόσιας Υγείας.
Αποτελεί στρατηγική που απαιτεί ευαισθητοποίηση και διεπιστημονική συνεργασία, όχι μόνο σε εθνικό επίπεδο, αλλά και σε παγκόσμια κλίμακα.

Στρατηγική και συνεργασία που τα αποτελέσματά τους θα βοηθήσουν στην πρόληψη, στη μείωση και αντιμετώπιση μολυσματικών ασθενειών, θα συμβάλουν στην ευζωία ανθρώπων και ζώων.
Η Ενιαία Υγεία («One Health») στοχεύει στη βελτίωση της υγείας όλων των ζωντανών οργανισμών του πλανήτη. Το One Health είναι μία νέα φράση, αλλά η ιδέα εκτείνεται πίσω στην αρχαιότητα. Η αναγνώριση του γεγονότος ότι οι περιβαλλοντικοί παράγοντες μπορούν να επηρεάσουν την ανθρώπινη υγεία μπορεί να εντοπιστεί ήδη από τον Έλληνα γιατρό Ιπποκράτη στο κείμενο του «για τους αέρους, τα ύδατα και τους τόπους». Προήγαγε την έννοια ότι η δημόσια υγεία εξαρτάται από ένα καθαρό περιβάλλον.

Υγιή Ζώα – Υγιείς άνθρωποι, λοιπόν. Δεν πρόκειται για ένα κενό περιεχομένου σύνθημα, αλλά για την ουσιαστική κατεύθυνση που θα πρέπει να έχει η σύγχρονη ιατρική και κτηνιατρική επιστήμη.
Η υγεία του ανθρώπου δεν ορίζεται απλά ως η απουσία νόσου, αλλά ως πρόληψη που στην συγκεκριμένη περίπτωση σχετίζεται άμεσα με την ασφάλεια των τροφίμων. Άλλωστε, 25 αιώνες πριν, ο Ιπποκράτης δίδασκε -εδώ στην Ελλάδα- ότι η διατροφή είναι το φάρμακο μας και φάρμακο μας η διατροφή.

Τα τελευταία χρόνια η σχέση της ασφάλειας τροφίμων με την ανθρώπινη υγεία έχει γίνει περισσότερο κατανοητή στον πολίτη- καταναλωτή, κυρίως μέσω δυσάρεστων αφορμών, όπως η γρίπη των πουλερικών, η σπογγώδης εγκεφαλοπάθεια των βοοειδών, ο πυρετός του Δυτικού Νείλου και μια σειρά άλλων ζωονόσων που έχουν κάνει την εμφάνισή τους.
Όμως, πρέπει να είναι αντιληπτό πως η συμβολή του κτηνιάτρου στο δόγμα της Ενιαίας Ιατρικής – Ενιαίας Υγείας είναι κομβική και δεν περιορίζεται μόνο στον κτηνιατρικό έλεγχο που πραγματοποιείται στα σφαγεία, αλλά επεκτείνεται στην κτηνιατρική επιτήρηση της πρωτογενούς παραγωγής, σε όλα τα στάδια της παραγωγικής διαδικασίας, στη συντήρηση των προϊόντων και φυσικά, στην έρευνα για την πρόληψη τροφιμογενών συμβάντων στον άνθρωπο.

Συνεπώς, η ανάπτυξη Συστημάτων Διαχείρισης Ασφάλειας είναι ικανή να παρέχει πληροφορίες και δεδομένα σε όλη την αλυσίδα των ασχολούμενων με την παραγωγή – επεξεργασία – διακίνηση τροφίμων και πρέπει ασφαλώς να περιλαμβάνει και την πρωτογενή παραγωγή ζωοτροφών.
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας η Δημόσια Κτηνιατρική Υγεία είναι το σύνολο των συνεισφορών στη φυσική, ψυχική και κοινωνική ευημερία του ανθρώπου μέσω την κατανόησης και εφαρμογής της Κτηνιατρικής Επιστήμης.
Κι αυτό γιατί η εκτροφή και η υγεία των ζώων συνδέονται στενά με την υγεία των ανθρώπων.
Αυτό ομολογούν και τα στατιστικά στοιχεία που έχουμε στα χέρια μας, όταν ήδη γνωρίζουμε ότι περίπου το 60% των αναγνωρισμένων μέχρι σήμερα νοσολογικών οντοτήτων του ανθρώπου οφείλονται σε βιολογικούς παθογόνους παράγοντες που έχουν πολλαπλούς ξενιστές και κινούνται μεταξύ διαφορετικών ειδών, ότι πάνω από το 75% των λοιμωδών νοσημάτων στον άνθρωπο έχουν χαρακτηριστεί ως ζωοανθρωπονόσοι. IMG_9977

Επιπλέον, τα στοιχεία των τελευταίων στατιστικών του ΟΟΑΣΑ, σύμφωνα με τα οποία η Ιταλία, η Ελλάδα και η Πορτογαλία -πιθανόν λόγω και της γεωγραφικής τους θέσης- είναι οι τρεις χώρες όπου το πρόβλημα της ανθεκτικότητας των παθογόνων μικροοργανισμών στα αντιβιοτικά φάρμακα αναμένεται να προκαλέσει τη μεγαλύτερη ποσοστιαία αύξηση στη θνησιμότητα έως το 2050, ορίζουν ως μείζονος σημασίας την αντιμετώπιση της υπερβολικής χρήσης αντιβιοτικών τόσο στα ζώα όσο και στους ανθρώπους.
Είναι λοιπόν κατανοητό ότι η χρήση των κτηνιατρικών φαρμάκων, δηλαδή κάθε ουσίας ή συνδυασμού ουσιών που έχει θεραπευτικές ή προληπτικές ιδιότητες για την αντιμετώπιση ασθενειών των ζώων, είναι ζωτικής σημασίας.
Τα κτηνιατρικά φάρμακα αποτελούν αφενός μεν ένα ισχυρό όπλο στα χέρια των κτηνιάτρων κατά την άσκηση του κτηνιατρικού επαγγέλματος για την αποκατάσταση της υγεία των ζώων, αφετέρου συμβάλλουν στην ανάπτυξη της οικονομίας της χώρας μέσω της διατήρησης του ζωικού κεφαλαίου. Όμως, η ανεξέλεγκτη χρήση των φαρμάκων εγκυμονεί κινδύνους. Υπάρχουν μολυσματικές ασθένειες τόσο για τα ζώα όσο και για τον καταναλωτή τροφίμων ζωικής προέλευσης.
Γιατί όπως συμβαίνει και με τα ανθρώπινα φάρμακα έτσι και τα κτηνιατρικά φάρμακα δεν καταπολεμούν μόνο τους νοσογόνους παράγοντες και μετά εξαφανίζονται. Διαχέονται με την κυκλοφορία του αίματος σε ολόκληρο τον οργανισμό κι αποβάλλονται με τον εκπνεόμενο αέρα, το δέρμα, τα κόπρανα, το γάλα κ.λπ. σε χρόνο που ποικίλει ανάλογα με την χημική τους σύνθεση.

Τόσο κατά τη διάρκεια της φαρμακευτικής αγωγής όσο για το χρονικό διάστημα που απαιτείται για την αποβολή τους, τα ζώα και τα παραγόμενά (κρέας, γάλα κ.λπ.) περιέχουν τα λεγόμενα κατάλοιπα των κτηνιατρικών φαρμάκων. Ο κτηνοτρόφος μπορεί να μειώσει τις ασθένειες στα ζώα, άρα και την χρήση των φαρμάκων, εφαρμόζοντας ένα πλάνο υγείας που θα παρέχει αποτελεσματική βιοασφάλεια και θα είναι επιστημονικά σχεδιασμένο.
Από τα παραπάνω, λοιπόν, προκύπτει ότι η χρήση κτηνιατρικών φαρμάκων πρέπει να γίνεται λελογισμένα και με προσοχή.
Είναι σαφές ότι η πρόληψη είναι η καλύτερη θεραπεία. Και αυτό, πάλι ο Ιπποκράτης το είπε πρώτος, τον 4ο αιώνα προ Χριστού.

Επίσης, οι κτηνίατροι κυρίως των μικρών ζώων αντιμετωπίζουν παρόμοια περιστατικά με ζώα που έχουν καρδιοπάθειες, νεοπλασίες, ενδοκρινή (διαβήτη), αυτοανοσα κλπ νοσήματα που οι παθολογοανατομίκες αλλοιώσεις είναι σχεδόν ίδιες. Συγχρόνως, θα πρέπει να δούμε με επιστημονικότερο τρόπο τα σημαντικά οφέλη από την συγκατοίκηση των ζώων συντροφιάς με τους ανθρώπους και το πώς βοηθούν παιδιά να μην αναπτύσσουν αλλεργίες, πώς συμβάλουν στην ανάρρωση ασθενών μετά από καρδιοχειρουργικές επεμβάσεις, την συμβολή τους στην καταπολέμηση ψυχολογικών παθήσεων κλπ. Για αυτό η στενότερη επαφή κλινικών και ειδικών σε αυτούς τους τομείς σίγουρα θα βοηθήσει στην εύρεση καινούργιων θεραπειών και την ανάπτυξη καινοτόμων φάρμακων.
Θέλω εδώ να σημειώσω ότι Ελλάδα έχει όλες τις προϋποθέσεις ώστε να καταστεί ένα πρότυπο Κέντρο Ενιαίας Υγείας με προσανατολισμό στην Έρευνα. Έχει ικανό επιστημονικό δυναμικό, πρωτοπορεί στον χώρο της Ιατρικής και της Κτηνιατρικής, διαθέτει ερευνητές με παγκόσμιο βεληνεκές και διεθνή αναγνώριση και συνεπώς ο ρόλος της στο δόγμα της Ενιαίας Υγείας δεν μπορεί παρά να είναι πολυδιάστατος και κομβικός.
Κοινό αίτημα των επαγγελματιών υγείας πρέπει να είναι η συγκρότηση μιας ενιαίας αγοράς φαρμάκων, με αυξημένη διαθεσιμότητα και προσβασιμότητα, την καταπολέμηση των πλαστών φάρμακων με τη βοήθεια των τεχνολογιών πληροφορικής (e.g. Block chain). Παράλληλα η αναβάθμιση του νομικού πλαισίου και ενθάρρυνση της έρευνας για την ανάπτυξη διαγνωστικών τεστ και τεστ ευαισθησίας, καινούργιων εμβολίων και προγραμμάτων εκρίζωσης συγκεκριμένων ασθενειών είναι απαραίτητη.

Στον Πανελλήνιο Κτηνιατρικό Σύλλογο επεξεργαζόμαστε ήδη ένα πλαίσιο δράσεων που ευελπιστούμε να λειτουργήσει ως συμπαγής βάση για την διάδοση των πρακτικών της Ενιαίας Υγείας και την εφαρμογή της στην καθημερινότητα. Και είμαστε ανοικτοί σε ιδέες, σε προτάσεις, σε συνεργασίες.
Και αυτό γιατί, πέραν όλων των άλλων, η Ενιαία Υγεία είναι αναγκαιότητα που πηγάζει και απ’ την γεωγραφική θέση της χώρας. Είμαστε στο σταυροδρόμι τριών ηπείρων. Είμαστε η πύλη προς την Ευρώπη. Έχουμε μεγάλες μεταναστευτικές και προσφυγικές ροές και άρα περισσότερες πιθανότητες εντοπισμού καινούργιων νόσων. Η ανάγκη να ενισχύσουμε τις άμυνες μας είναι αυταπόδεικτη και επιτακτική.
Κλείνοντας, θα ήθελα να σημειώσω ότι προφανώς και θανατηφόρες και οικονομικά καταστροφικές ενζωοοτίες υπήρχαν και θα συνεχίσουν να υπάρχουν, ακριβώς γιατί νέα παθογόνα θα κάνουν την εμφάνισή τους.

Σήμερα, όμως, οι επαγγελματίες υγείας πρέπει να συνεργαστούν υπό το δόγμα της ενιαίας υγείας. Η ταυτόχρονη πρόληψη και προαγωγή της υγείας ανθρώπων και ζώων αναδεικνύεται πια σε μείζονα και κρίσιμη στρατηγική ανάγκη και επιλογή, απαιτεί ολιστική οικολογική προσέγγιση, αφού παράγοντες όπως οι κλιματολογικές αλλαγές και η υποβάθμιση του φυσικού περιβάλλοντος για την εξυπηρέτηση πρόσκαιρου οικονομικού οφέλους παίζουν σημαντικό ρόλο.
Οι ηγεσίες των χωρών οφείλουν να υιοθετήσουν το δόγμα της ενιαίας ιατρικής στους κύκλους των κτηνιατρικών, ιατρικών, περιβαλλοντικών και βιομηχανικών παραγόντων.

Το όραμα του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας είναι να υπάρξει ένας κόσμος που είναι σε θέση να προλαμβάνει, να ανιχνεύει, να ανταποκρίνεται και να ελέγχει κινδύνους δημόσιας υγείας που οφείλονται σε ζωοοανθρωπονόσους και να ελαχιστοποιεί τις επιπτώσεις τους στην υγεία και στην οικονομία.

Χρειάζεται, λοιπόν, από κοινού να αντιμετωπίσουμε προβλήματα και στερεότυπα και να δούμε πώς θα υπηρετήσουμε την νέα εποχή.
Το ενδιαφέρον είναι παγκόσμιο και αυτό φαίνεται και από τη σημερινή παρουσία διακεκριμένων επιστημόνων από όλο τον κόσμο. Το νέο Σχέδιο Δράσης Ενιαίας Υγείας της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατά της μικροβιακής αντοχής και οι τομείς γύρω από τους οποίους σχεδιάζονται οι δράσεις αποτελούν τον οδηγό δουλειάς μας.
Απαιτείται αλλαγή νοοτροπίας, συνεργασία του καταρτισμένου και επιστημονικά επαρκούς προσωπικού, υλικοτεχνικές υποδομές. Και αυτό δεν μπορεί παρά να είναι κεντρικός προσανατολισμός όχι μόνο των επιστημονικών φορέων, αλλά και της επίσημης πολιτείας.

Ως Πανελλήνιος Κτηνιατρικός Σύλλογος δουλεύουμε προς αυτήν την κατεύθυνση, κάνοντας σήμερα την αρχή μίας μακράς, δύσκολης, αλλά απαραίτητης περιόδου σχεδιασμού και υλοποίησης δράσεων γύρω από την Ενιαία Υγεία.
Καλή μας αρχή, λοιπόν, και εύχομαι κάθε επιτυχία από εδώ και στο εξής.

Σας ευχαριστώ πολύ
επιστροφή