Ομιλία της Προέδρου του ΠΚΣ. στην διημερίδα του ΣΚΜΖΑ και στην στρογγυλή τράπεζα με θέμα «Εισαγωγή στο ιατρικό δίκαιο, κτηνιατρική δεοντολογία και το ιατρικό λάθος στην άσκηση της κτηνιατρικής ζώων συντροφιάς»
Αθήνα, 18/03/17Αγαπητοί συνάδελφοι και συναδέλφισσες,
Θα ήθελα αρχικά να σας ευχαριστήσω για την ευκαιρία που μου δίνετε να μιλήσω ως Πρόεδρος του Π.Κ.Σ. για ένα τόσο σοβαρό ζήτημα, όπως είναι η δεοντολογία. Ειδικά, το τελευταίο χρονικό διάστημα στον σύλλογο έχουν πυκνώσει οι αναφορές περιστατικών τόσο από συναδέλφους όσο και από ιδιώτες που άπτονται θεμάτων σχετικά με την συμπεριφορά-δεοντολογία, το καθήκον, την ύπαρξη ή την αντίληψη για ύπαρξη ιατρικού λάθους κ.ο.κ. Όπως θα γνωρίζετε στον Π.Κ.Σ. λειτουργεί πειθαρχικό συμβούλιο, εκλεγμένο, το οποίο και συνεδριάζει αρκετά συχνά τα τελευταία χρόνια. Οι συνάδελφοι σε αυτό συζητούν αναλυτικά κάθε μορφή καταγγελίας, όμως, το γεγονός ότι δεν υπάρχει ένα συγκεκριμένο νομικό πλαίσιο που να τους κατοχυρώνει έχει ως αποτέλεσμα την διατύπωση απλών συστάσεων είτε προς τον ιδιώτη είτε προς τον κτηνίατρο. Έτσι, μένουν δυσαρεστημένες πολλές φορές και οι δύο πλευρές και εμείς, ο ΠΚΣ, πολλές φορές παρουσιαζόμαστε ως κατώτεροι των περιστάσεων χωρίς αυτό να είναι δική μας ευθύνη…. Φαντάζομαι, είστε γνώστες του τελευταίου περιστατικού διασυρμού συναδέλφισσας όπου τα βέλη τελικά στράφηκαν εναντίον του Συλλόγου από παντού.
Για να περάσουμε, όμως, στην ουσία της συζήτησης. Άποψή μας είναι ότι άμεσα πρέπει να επαναπροσδιοριστούν και θεσμικά οι σχέσεις μεταξύ των κτηνιάτρων, των κτηνιάτρων με τους πελάτες τους και την κοινωνία. Το επάγγελμα του κτηνιάτρου αποτελεί λειτούργημα που άπτεται της υγείας και ευζωίας των ζώων, αλλά και της Δημόσιας Υγείας. Ο υποτιμημένος ρόλος του από την πολιτεία οδηγεί και στην άμεση υποτίμηση από την κοινωνία. Και δεν είναι λίγες οι φορές που το λειτούργημα συγχέεται με το ότι ταυτόχρονα, είναι και δουλειά, είναι μέσο βιοπορισμού. Ειδικά στο τελευταίο, αντίπαλοι δεν είναι μόνο οι ίδιοι οι πελάτες, που σε καιρούς κρίσης θεωρούν ότι η παροχή κτηνιατρικής υπηρεσίας μπορεί να είναι δωρεάν, αλλά και ο ίδιος μας ο εαυτός. Και για να λέμε τα πράγματα με το όνομά τους, πόσες φορές εμείς οι ίδιοι έχουμε στον νου μας τον διπλανό που παρέχει υπηρεσίες με εξευτελιστικές τιμές, τιμές κάτω του κόστους, εφαρμόζοντας προφανώς έναν αθέμιτο ανταγωνισμό που καταλήγει σε βάρος όλων μας. Η συναδελφικότητα, λοιπόν, είναι μια βασική έννοια που ταυτίζεται με την συνεργασία, την βοήθεια, την ανταλλαγή γνώσεων. Σημαίνει καλύτερη αντιμετώπιση και ενημέρωση των πολιτών, παροχή υψηλότερων υπηρεσιών περίθαλψης των ζώων κ.λπ. Συναδελφικότητα δεν σημαίνει ασυδοσία. Σημαίνει προστασία του συναδέλφου που εργάζεται αξιοπρεπώς και στα πλαίσια της επιστήμης, όχι, όμως, συγκάλυψη. Και με την λέξη συγκάλυψη φωτογραφίζω ακόμα και περιπτώσεις που pet – shop σφραγίζουν ανεξέλεγκτα βιβλιάρια ή πουλάν παράνομα φάρμακα και εμείς το ανεχόμαστε, φοβούμαστε την καταγγελία γιατί είμαστε σε κλειστές κοινωνίες ή γιατί ακόμα ακόμα μπορεί να υπάρχουν γνωριμίες και συνεργασίες.
Για να σταθώ δε και στην περίπτωση του ιατρικού λάθους. Ακόμα και αυτό είναι μια δύσκολα προσδιορίσιμη έννοια. Ποιος θα αξιολογήσει ποιον, πότε πραγματικά είναι λάθος για το οποίο ευθύνεται ο κτηνίατρος και όχι εξωτερικές συνθήκες που αφορούν την προηγούμενη κατάσταση του ζώου, τις συνθήκες διαβίωσής του και το ιστορικό του, την φύση της ασθένειας κ.λπ. Το ερώτημα «ποιος κρίνει;» στον ΠΚΣ το απαντάμε μέσω του εκλεγμένου πειθαρχικού συμβουλίου. Με άλλα λόγια εμείς, όλοι οι συνάδελφοι, επιλέγουμε ποιους θεωρούμε αρμόδιους να το κάνουν. Όμως, για κάποιον λόγο που δεν μπορώ πραγματικά να προσδιορίσω τα τελευταία χρόνια όλοι έχουν γίνει ειδικοί… Από τους πελάτες και τις συζητήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, μέχρι ηλεκτρονικές σελίδες στις οποίες περιγράφει κανείς γραπτά τα συμπτώματα και καταλήγουν σε διάγνωση και τρόπους αντιμετώπισης… Τα ίδια δε συμβαίνουν και με τους γιατρούς, όμως, η ποιοτική διαφορά είναι ότι ο άνθρωπος, ακόμα και αν αγαπά το ζώο του, δεν ρισκάρει εύκολα την δική του ζωή. Την ευζωία, όμως, του ζώου μπορεί και να την υποτιμήσει έμμεσα, χωρίς πάντα να το συνειδητοποιεί. Επί του συγκεκριμένου θεωρώ ότι το δικό μας χρέος είναι αρχικά, να μην μπλέκουμε σε τέτοιου είδους συζητήσεις. Δεν είναι λίγες οι φορές που ακόμα και με καλή πρόθεση έχουμε δώσει δικαιώματα (τηλεφωνικές διαγνώσεις και συμβουλές, κριτική στο έργο του συναδέλφου κλπ). Ταυτόχρονα, αφού η πολιτεία αδιαφορεί, είναι δικό μας χρέος, του καθενός ξεχωριστά, αλλά και του συλλογικού φορέα, του ΠΚΣ, να ενημερώνουμε τους πελάτες μας και την κοινωνία για την αξία της κτηνιατρικής επιστήμης και του επαγγέλματός μας. Έχουμε ήδη εκδώσει αρκετά ενημερωτικά έντυπα που αφορούν την υπεύθυνη ιδιοκτησία, έχουμε μεταφράσει έντυπα διεθνών οργανισμών (FVE) που αφορούν την χρήση των φαρμάκων, την ασφάλεια των τροφίμων κ.λπ με λόγο και ύφος άμεσα αντιληπτό από τον κάθε πολίτη. Και φυσικά, μια σειρά από εκδηλώσεις που διοργανώνει ή συμμετέχει τελευταία ο Σύλλογος είτε εξωστρεφείς (βλ. Ζάππειο, εκδηλώσεις Δήμου Αθηναίων κ.λπ) είτε με βασική απεύθυνση στον κτηνίατρο και την επιστημονική του κατάρτιση (βλ. Θεσσαλονίκη) στοχεύουν προς αυτήν την κατεύθυνση. Για την δε προστασία του κτηνιάτρου και την ασφάλειά του, ο ΠΚΣ έχει εκδώσει υπεύθυνες δηλώσεις με τις οποίες ο κτηνίατρος, τονίζοντας, την επικινδυνότητα μια επέμβασης, καλεί τον ιδιοκτήτη να υπογράψει και να βεβαιώσει ότι έλαβε γνώση της κατάστασης.
Προφανώς και είμαστε ακόμα πίσω, αλλά πρέπει να αναγνωρίσουμε τα βήματα που έχουν γίνει και να προσπαθούμε για το καλύτερο, να απαιτούμε από τον κάθε αρμόδιο να κάνει την δουλειά του. Η αποσαφήνιση και η θέσπιση κώδικα δεοντολογίας, η εφαρμογή του, αλλά και η προστασία μας από κάθε είδους επιτήδειο πρέπει να γίνουν προμετωπίδα του αγώνα μας. Επιβάλλεται να κινηθούμε μεθοδικά και έξυπνα. Οι πρόσφατες διατροφικές διαταραχές, αλλά και η αύξηση του αριθμού δεσποζόμενων ζώων έκαναν του πολίτες περισσότερο ευαισθητοποιημένους και με ανοιχτά αυτιά. Ας ωφεληθούμε της στιγμής για να ωφελήσουμε τη ζωή, την δική μας και του συνόλου της κοινωνίας!
Σας ευχαριστώ
H Πρόεδρος του ΠΚΣ
Τραχήλη Αθηνά
