«Tο πρόβλημα της χορήγησης κτηνιατρικών φαρμάκων»

Άρθρο του Γ. Χαραλαμπάκη
«Κτηνιατροπατέρες και υπηρεσιακοί παράγοντες»

Τα τελευταία χρόνια ο κλάδος μας ταλαιπωρείται από την απαγόρευση της ταυτόχρονης άσκησης παροχής υπηρεσιών και της χορήγησης κτηνιατρικών φαρμάκων. Το υπάρχον ασαφές νομοθετικό πλαίσιο, ο Νόμος 2538/1997 όπως τροποποιήθηκε με τον 2945/2001, επιτρέπει διάφορες ερμηνείες. Έτσι ο Νομοκτηνίατρος στα Χανιά κάθε τόσο στέλνει επιστολές στους συναδέλφους βάζοντάς τους το δίλημμα «ή κτηνιατρείο ή φαρμακείο», στην Αιτωλοακαρνανία πέρσι μπήκαν πρόστιμα που αργότερα διεγράφησαν, ενώ φέτος έχουν μπει πρόστιμα στην Καλαμάτα που εκκρεμούν στην Περιφέρεια, με συνέπεια οι Πρόεδροι των παραρτημάτων να τρέχουν σε Νομάρχες και Περιφερειάρχες για να μπαλώσουν την κατάσταση.

Μέσα σε αυτό το ασαφές περιβάλλον κάποιοι περιφέρονται από ημερίδα σε διημερίδα και σε συνέδρια και σαν αυτόκλητοι προστάτες του κτηνιατρικού επαγγέλματος κάτι λένε για «κτηνίατρο μόνο ιατρό» αγχωμένοι δήθεν για την αύξηση του κύρους του επαγγέλματος. Ποιος τους όρισε τώρα τιμητές του κτηνιατρικού επαγγέλματος; Δεν ξέρουν ότι θα είχαν προσφέρει πολύ μεγαλύτερες υπηρεσίες στον κλάδο αν είχαν φροντίσει να τον προμηθεύσουν και με ένα σύγγραμμα για το αντικείμενό τους την εποχή που ήταν ενεργοί; Δεν θα είχαν αυξήσει το κύρος μας αν μας είχαν προσφέρει ένα βιβλίο να το συμβουλευόμαστε μετά την αποφοίτησή μας και όχι σημειώσεις φοιτητών; Σε ποια χώρα τους είπαν ότι το κύρος κάποιου αυξάνεται με απαγορεύσεις και νόμους; Ποιος τους είπε ότι «αυτά δεν γίνονται πουθενά στην Ευρώπη» δηλ. συνταγογράφηση και χορήγηση ταυτόχρονα; Δεν σκέφτονται ότι μερικοί από εμάς μπορεί να έχουν εργασθεί σε χώρες της Ευρώπης και γελάνε με τέτοιες ανακρίβειες;

Κάποιοι άλλοι πιο πονηροί από διάφορες υπηρεσίες και φορείς μας λένε «όποιοι συνταγογραφούν και πουλάνε, συνταγογραφούν περισσότερα για να πουλήσουν περισσότερα» αγχωμένοι και επιφορτισμένοι δήθεν με την προάσπιση της δημόσιας υγείας. Όταν αυτοί πουλάνε στους παραγωγούς τα «δωρεάν δείγματα» που τους χορηγούν οι φαρμακευτικές εταιρίες, προστατεύεται η δημόσια υγεία; Όταν φαρμακοποιοί κάνουν εκτός από τους γιατρούς και τους κτηνιάτρους και δίνουν φάρμακα χωρίς συνταγές και γνώσεις, το κάνουν για να προστατεύσουν τη δημόσια υγεία;

Αυτή την ομιχλώδη κατάσταση εκμεταλλεύονται κάποιοι και «στα πλαίσια των αρμοδιοτήτων τους» όπως λένε και «σύμφωνα με την κοινοτική νομοθεσία» (!!) θέλουν να μας επιβάλλουν να προμηθευόμαστε τυποποιημένο βιβλιάριο με 100 Κτηνιατρικές Συνταγές εις διπλούν (απόκομμα - στέλεχος) από τις Διευθύνσεις Κτηνιατρικής (!!) το οποίο θα επιστρέφουμε πάλι μόλις εξαντληθεί προκειμένου να προμηθευτούμε νέο. Να δεχθώ πως δουλεία τους είναι να σφραγίζουν, να θεωρούν και γενικά να συντηρούν τη γραφειοκρατία, μήπως όμως, μιας και το βιβλιάριο αυτό ουσιαστικά θα είναι το πελατολόγιο μου, μπαίνει και θέμα προσωπικών δεδομένων; Και τι αποδείξεις θα έχω εγώ για συνταγές που έκοψα, αφού θα παραδώσω το βιβλιάριο; Αυτό λέει η κοινοτική νομοθεσία ή μήπως λέει ότι εγώ πρέπει να φυλάσσω αποκόμματα συνταγών για 5 χρόνια και να τα επιδεικνύω σε κάθε έλεγχο; Και το «εις διπλούν», δηλ. το στέλεχος μένει στο βιβλιάριο και το παίρνει η Διεύθυνση Κτηνιατρικής και το απόκομμα το παίρνει ο παραγωγός και το παραδίδει στο φαρμακείο απ΄ όπου προμηθεύεται το φάρμακο, τι σημαίνει; Ότι ο παραγωγός φεύγει από το φαρμακείο μόνο με το φάρμακο; Μα όταν πάνε να τον ελέγξουν πως θα δικαιολογήσει την κατοχή των φαρμάκων; Ή μήπως δεν θα πάνε ποτέ να τον ελέγξουν και προτιμάνε τους κτηνιάτρους;

Τέλος δυστυχώς για μας υπάρχουν και μερικοί δικοί μας «ιατροί-χειρούργοι», ευτυχώς ελάχιστοι, που θέλουν αυτοί να χορηγούν αντιβιώσεις σε σκύλους, εγώ όμως να μην έχω δικαίωμα να χορηγώ τα ίδια φάρμακα σε πρόβατα!!! Δεν κατάλαβα, τα φάρμακα για τα μικρά ζώα είναι καλά και προασπίζουν τη Δημόσια Υγεία; Ή μήπως αυτοί οι «ιατροί» έχουν καμιά εργασία που να λέει, ότι τα φάρμακα που χορηγούν ελεύθερα σε μικρά ζώα, αποκλείεται να δημιουργήσουν ανθεκτικά στελέχη σε βακτήρια που προσβάλουν τα παραγωγικά ζώα; Να το πούνε και σε μας για να μαθαίνουμε...

Ας τ' αφήσουν αυτά συνάδελφοι. Όλοι στην Ελλάδα ζούμε και ξέρουμε πολύ καλά τι γίνετε...

«Κουτοπόνηροι και άσχετοι με τον ιδιωτικό τομέα»

Η επιφανειακή, ατεκμηρίωτη, φτηνή και μπακάλικη άποψη ότι ό κτηνίατρος που συνταγογραφεί και πουλά ταυτόχρονα, συνταγογραφεί περισσότερα για να πουλήσει περισσότερα [1], δεν ισχύει όχι μόνο επειδή υποβαθμίζει τη νοημοσύνη των παραγωγών και υποβιβάζει έναν ολόκληρο επιστημονικό - επαγγελματικό κλάδο που αποτελεί εγγύηση για τη διασφάλιση της δημόσιας υγείας αλλά γιατί τέτοιου είδους θέματα τα λύνει η ελεύθερη αγορά πολύ πιο γρήγορα από ότι ένας νόμος. Οι παραγωγοί στην ελεύθερη αγορά πάντα ψάχνουν την καλύτερη υπηρεσία στην καλύτερη τιμή. Αυτό σημαίνει πως ένας κτηνίατρος που συνταγογραφεί πολύ για να χορηγήσει και πολύ δεν είναι η καλύτερη επιλογή για τον παραγωγό και σύντομα θα τον αντικαταστήσει. Οι ιδιώτες κτηνίατροι γνωρίζουν πολύ καλά ότι σε ένα ανταγωνιστικό περιβάλλον μόνο αν συνταγογραφούν τις σωστές ποσότητες και χορηγούν τα φάρμακα στις σωστές τιμές, μπορούν να επιβιώσουν.

Το όλο θέμα δεν λύνεται με το να μην χορηγεί φάρμακα ο κτηνίατρος, στα πλαίσια της λογικής «αν δεν επιτρέπεται να πουλάει δεν θα συνταγογραφεί πολλά» γιατί ΄μ' αυτή τη λογική πάλι στον κτηνίατρο θα πάει η φαρμακευτική εταιρία και θα του πει «αν συνταγογραφήσεις πολλά θα σου κάνω αυτό ή εκείνο». Σε τελική ανάλυση η ορθή άσκηση του κτηνιατρικού επαγγέλματος εξαρτάται πάνω απ΄ όλα από την ευσυνειδησία μας. Άρα αν ο κτηνίατρος είναι «ασυνείδητος» θα βρει τον τρόπο ή θα τον βρει η φαρμακευτική εταιρία και θα κατευθύνει τη συνταγογράφησή του υποσχόμενη πολλαπλά οφέλη, όπως γίνεται στους γιατρούς, που αποτελούν το απωθημένο πρότυπο κάποιων. Το μόνο που θα καταφέρουμε με την εφαρμογή του υπάρχοντος νομοθετικού πλαισίου θα είναι οι φαρμακοποιοί εκτός από τους γιατρούς, να κάνουν και τους κτηνιάτρους, χορηγώντας φάρμακα χωρίς συνταγή, πράγμα που και τώρα εν μέρει γίνεται.

«Ο Νόμος δημιουργεί προβλήματα»

Το πρόβλημα της διακίνησης των κτηνιατρικών φαρμάκων δεν είναι αν ο κτηνίατρος θα τα χορηγεί ή όχι, αλλά πολύ περισσότερο:
· η παράνομη διακίνηση φαρμάκων χωρίς κτηνιατρική συνταγή μέσω καταστημάτων εμπορίας ζωοτροφών και φαρμακείων,
· η διάθεσή αντιβιοτικών από ζωοτέχνες κατά παράβαση της κοινοτικής νομοθεσίας[2],
· η αλόγιστη χρήση τους από τους κτηνοτρόφους και
· η παντελής έλλειψη ελέγχων σε στάβλους για παράνομα φάρμακα και σε σφαγεία για κατάλοιπα φαρμάκων.

Το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο διάθεσης κτηνιατρικών φαρμάκων, που δεν επιτρέπει στους κτηνιάτρους να ασκούν παροχή και χορήγηση φαρμάκων ταυτόχρονα, χωρίς να συμβάλει στη λύση των πιο πάνω προβλημάτων δημιουργεί πρόσθετα:
· περιορίζει τα επαγγελματικά δικαιώματα των κτηνιάτρων υποχρεώνοντάς τους να ασχοληθούν με τμήμα των όσων σπούδασαν,
· διαχωρίζει τους κτηνιάτρους σε δύο κατηγορίες με διαφορετικά επαγγελματικά δικαιώματα, με κριτήριο το χρόνο έναρξης της επαγγελματικής τους δραστηριότητας,
· αυξάνει το κόστος παραγωγής μιας και οι κτηνοτρόφοι αλλού πληρώνουν για τη διάγνωση-συνταγή και αλλού για την αγορά των φαρμάκων ενώ έως τώρα λόγω του υποτιμημένου κόστους διάγνωσης-συνταγογράφησης το κόστος της θεραπείας ήταν από τα χαμηλότερα στην Ευρώπη,
· αυξάνει το κόστος φαρμάκων λόγω μείωσης των σημείων πώλησής τους, μη ύπαρξης ανταγωνισμού και δημιουργίας ολιγοπωλίων,
· αυξάνει τον κίνδυνο για τη δημόσια υγεία μιας και φάρμακα που πρέπει σύμφωνα με το κοινοτικό δίκαιο να χορηγούνται μόνο από κτηνιάτρους χορηγούνται από τον παραγωγό προκειμένου αυτός να μειώσει το κόστος θεραπείας, γλιτώνοντας την επίσκεψη του κτηνιάτρου,
· αυξάνει τον κίνδυνο για την υγεία μεμονωμένων ασθενών ζώων, όπου ο παραγωγός θα θεωρήσει το κόστος συνταγογράφησης «μη συμφέρον-μη ανταποδοτικό» για την επιχείρησή του και θα τα αφήσει χωρίς θεραπεία,
· παραγνωρίζει ότι η «στρατηγική των δύο στάσεων» δηλ. αλλού διάγνωση και αλλού αγορά των φαρμάκων, ειδικά αν αυτά δεν υπάρχουν διαθέσιμα στο φαρμακείο και χρειαστεί να παραγγελθούν, με συνέπεια την καθυστερημένη έναρξη της θεραπείας ακόμα και για λίγες ώρες, μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση των απωλειών ή τη νόσηση περισσοτέρων ζώων και κατά συνέπεια την αύξηση των χορηγούμενων φαρμάκων σε περιπτώσεις δυστοκίας, υπασβεστιαιμίας, κέτωσης, γαγγραινώδους ή παραλυτικής μαστίτιδας των μηρυκαστικών, νόσου του Glasser και ακτινοβακίλλωσης στα χοιρινά, εντεροτοξιναιμίας αμνοεριφίων κ.λπ.,
· παραγνωρίζει τις ιδιαιτερότητες του κτηνιατρικού επαγγέλματος και το ότι ο παραγωγός προτιμά να πληρώσει «το ακριβό φάρμακο» παρά «την ακριβή επίσκεψη», ωθώντας τον να αναζητήσει το φάρμακο χωρίς συνταγή και δημιουργώντας σταδιακά μία «μαύρη αγορά» πώλησης κτηνιατρικών φαρμάκων,
· παραγνωρίζει ότι χωρίς τα έσοδα από την χορήγηση φαρμάκων, ειδικά σε ημιαστικές και αγροτικές περιοχές, δεν μπορεί να «επιβιώσει» κτηνίατρος μόνο με την παροχή υπηρεσιών και έτσι δεν είναι δυνατή η ύπαρξη ενός δικτύου ιδιωτών κτηνιάτρων που να καλύπτει όλη τη χώρα και που αντίθετα με το δημόσιο μπορεί να υποστηρίξει άμεσα και επί 24ωρης βάσης τον παραγωγό και τέλος
· παραγνωρίζει τις ιδιαιτερότητες της χώρας μας με την ευρεία διάδοση της οικόσιτης κτηνοπτηνοτροφίας, καθιστώντας την ασύμφορη αν στο κόστος θεραπείας προστεθεί και ολόκληρο το κόστος συνταγογράφησης.

Τι λέει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Θα αναφέρω μερικά αποσπάσματα από κοινοτικά έγγραφα απ' όπου φαίνεται ότι Ε.Ε. θεωρεί δεδομένο ότι ο κτηνίατρος μπορεί να κάνει παροχή και ταυτόχρονα να χορηγεί και τα απαραίτητα φάρμακα. Τα περισσότερα είναι από την «Οδηγία 2004/28 της 31ης Μαρτίου 2004 για την τροποποίηση της οδηγίας 2001/82 περί κοινοτικού κώδικα για τα κτηνιατρικά φάρμακα» που ως τις 30.10.2005 πρέπει να έχει γίνει νόμος του κράτους. Αυτή η οδηγία στα άρθρα 10 και 11 έχει τις λεγόμενες «διαδοχικές διατάξεις»[3], στο άρθρο 66 παράγραφος 3 λέει ότι απαγορεύεται ζωοτέχνες να πουλάνε αντιβιοτικά και στο άρθρο 70 δίνει το δικαίωμα σε κτηνίατρο κράτους μέλους της Ε.Ε. αν πάει σε γειτονική χώρα να έχει τα φάρμακά του μαζί για να κάνει θεραπεία σε ζώα τα οποία παρακολουθεί!

1. Οδηγία 2004/28/ΕΚ[4]
Άρθρο 11.1 : «Τα κράτη μέλη λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα για να εξασφαλίζουν ότι, όταν σε ένα κράτος μέλος δεν υπάρχουν εγκεκριμένα κτηνιατρικά φάρμακα για μία πάθηση που πλήττει ζώα παραγωγής τροφίμων, κατ' εξαίρεση, ο αρμόδιος κτηνίατρος μπορεί, υπό την άμεση προσωπική του ευθύνη και ιδίως για να αποφευχθεί απαράδεκτη ταλαιπωρία, να χρησιμοποιεί για την αγωγή των συγκεκριμένων ζώων σε μία συγκεκριμένη εκμετάλλευση ... ένα κτηνιατρικό φάρμακο εγκεκριμένο. Ο κτηνίατρος μπορεί να χορηγεί προσωπικά το φάρμακο ή να επιτρέπει σε άλλο άτομο να το χορηγήσει, υπό την ευθύνη του κτηνιάτρου».

2. Οδηγία 2004/28/ΕΚ Άρθρο 70 : «τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι οι κτηνίατροι που παρέχουν τις υπηρεσίες τους σε άλλο κράτος μέλος μπορούν να μεταφέρουν και να χορηγούν στα ζώα μικρές ποσότητες, που δεν υπερβαίνουν τις καθημερινές ανάγκες, κτηνιατρικών φαρμάκων...» και «ε) ο κτηνίατρος δεν προμηθεύει κανένα κτηνιατρικό φάρμακο στον ιδιοκτήτη ή στον εκτροφέα ζώων που έχουν υποβληθεί σε θεραπεία στο κράτος μέλος υποδοχής, εκτός εάν αυτό επιτρέπεται βάσει της νομοθεσίας του συγκεκριμένου κράτους μέλους υποδοχής, οπότε προμηθεύει φάρμακα μόνο για τα ζώα τα οποία έχει αναλάβει.»

3. COM(2003) 163 τελικό[5] Τροπολογία 42 : «Τα κράτη μέλη λαμβάνουν όλα τα απαραίτητα μέτρα για να εξασφαλίζουν ότι, στην περίπτωση των φαρμάκων που χορηγούνται αποκλειστικά με ιατρική συνταγή, η συνταγογραφούμενη από τον κτηνίατρο και χορηγούμενη ποσότητα περιορίζεται στο απολύτως απαραίτητο για τη σχετική θεραπευτική αγωγή».

4. Σε γραπτή ερώτηση[6] Άγγλου Ευρωβουλευτή για το κατά πόσο η αλλαγή στη νομοθεσία περί κτηνιατρικών φαρμακευτικών προϊόντων (δηλ. η υποχρεωτική ύπαρξη συνταγής για την αγορά κτηνιατρικών φαρμάκων) «θα σήμαινε το τέλος για την πλειοψηφία των γεωργικών εμπόρων στο Ηνωμένο Βασίλειο και θα σήμαινε επιπλέον έξοδα για τους αγρότες» οι οποίοι αφού θα έπρεπε υποχρεωτικά να καλέσουν κτηνίατρο για διάγνωση και συνταγογράφηση θα αγόραζαν και τα φάρμακα απ' αυτόν ο κ. Liikanen εξ ονόματος της Επιτροπής στις 15 Ιανουαρίου 2002 απαντά: «Ανάλογα με τους ισχύοντες εθνικούς κανόνες, τα κτηνιατρικά φαρμακευτικά προϊόντα μπορούν να πωλούνται επίσης από φαρμακοποιούς ή άλλα εξουσιοδοτημένα άτομα...» δηλ. οι αγρότες δεν είναι υποχρεωμένοι να αγοράσουν τα φάρμακα από τον κτηνίατρο που παρακολουθεί τα ζώα τους αλλά μπορούν να τα πάρουν και από αλλού.

Τι ισχύει στην Ευρώπη

Να δούμε και τι ισχύει σήμερα στην πλειοψηφία των Ευρωπαϊκών κρατών γύρω από τα οποία κάποιοι προσπαθούν να καλλιεργήσουν ένα μύθο. Οι κτηνίατροι χορηγούν φάρμακα σε ζώα που παρακολουθούν σε Αγγλία, Β. Ιρλανδία, Γερμανία, Αυστρία, Ελβετία, Ολλανδία, Βέλγιο, Λουξεμβούργο και Γαλλία.

Να πω επίσης για να υπάρχει μια πλήρη εικόνα ότι σε Πορτογαλία, Ισπανία και Ιταλία οι κτηνίατροι δεν επιτρέπεται να χορηγούν φάρμακα, ενώ στη Δανία τα κτηνιατρικά φάρμακα είναι διατιμημένα και οι κτηνίατροι τα χορηγούν στην τιμή που τα αγοράζουν, ενώ στη Σουηδία διακινούνται αποκλειστικά από κρατικά φαρμακεία. Βέβαια δεν είναι τυχαίο ότι ο κτηνίατρος επιτρέπεται να χορηγεί φάρμακα σε κράτη με μεγάλο ζωικό κεφάλαιο, πολλές εξαγωγές σε τρόφιμα ζωικής προέλευσης, αυξημένη ευαισθησία σε θέματα Δημόσιας Υγείας (Αγγλία, Γερμανία, Ολλανδία) και στα οποία τα συμφέροντα (ΕΟΦ- δημόσιοι υπ.) δεν υπερισχύουν της Δημόσιας Υγείας. Και σε τελική ανάλυση το θέμα είναι ποιοι αποτελούν το πρότυπό μας, οι Γερμανοί και οι Άγγλοι ή οι Πορτογάλοι; Να τονίσω δε επίσης ότι τουλάχιστον σε Αυστρία και Ελβετία, σε πόλεις κάτω των 5.500 χιλιάδων κατοίκων και αν δεν υπάρχει φαρμακείο σε ακτίνα 4 χλμ. μπορούν ακόμα και γιατροί να πουλάνε φάρμακα για ανθρώπους!!

Μ. Βρετανία: Οι κτηνίατροι μπορούν να παρακολουθούν παραγωγικά ζώα και να προμηθεύουν στον παραγωγό τα αναγκαία για τη θεραπεία τους φάρμακα[7] ακόμα και χωρίς άμεση προηγούμενη κλινική εξέταση σε κάποιες περιπτώσεις.

Ολλανδία: Οι κτηνίατροι μπορούν να παρακολουθούν παραγωγικά ζώα και να προμηθεύουν στον παραγωγό τα αναγκαία για τη θεραπεία τους φάρμακα και σ' αυτή την περίπτωση μάλιστα δεν γράφουν συνταγή αλλά τηρούν μόνο αρχεία από όπου φαίνετε τι χορήγησαν και σε ποιόν:
«Νόμος για τα κτηνιατρικά φάρμακα»[8]
Κεφάλαιο IV. Διατάξεις που αφορούν τη διακίνηση των κτηνιατρικών φαρμάκων
-Διατάξεις που αφορούν την παράδοση, την κατοχή και την ύπαρξη προμηθειών
Άρθρο 30
Απαγορεύεται η παράδοση φαρμάκων του άρθρου 29.
1. Η απαγόρευση δεν ισχύει όσον αφορά:
.....
γ) κτηνιάτρους
........
3. Η απαγόρευση δεν ισχύει όσον αφορά την παράδοση από:
α) έναν κτηνίατρο προς ένα παραγωγό για του οποίου τα ζώα προορίζονται τα φάρμακα
β) έναν φαρμακοποιό προς έναν παραγωγό με την επίδειξη κτηνιατρικής συνταγής
Άρθρο 31
1. Απαγορεύεται η κατοχή και η ύπαρξη προμηθειών φαρμάκων του άρθρου 29.
2. Η απαγόρευση του σημείου 1 δεν ισχύει όσον αφορά:
.....
γ) κτηνιάτρους
....

Γερμανία: Οι κτηνίατροι μπορούν να εξετάζουν παραγωγικά ζώα και να προμηθεύουν στον παραγωγό τα αναγκαία για τη θεραπεία τους φάρμακα με μόνο περιορισμό η ποσότητά τους να αρκεί για θεραπεία το πολύ 7 ημερών (ή 31 ημερών εάν τη μονάδα επισκέπτεται κτηνίατρος τουλάχιστον μια φορά το μήνα, οι επισκέψεις καταγράφονται σε αρχεία και έχει υπογραφεί συμβόλαιο παροχής υπηρεσιών μεταξύ κτηνιάτρου και παραγωγού).
«Νόμος για τα φάρμακα 1976»[9]
- Έβδομο τμήμα: Διακίνηση φαρμάκων
§ 43 Φάρμακα διακινούμενα μέσω φαρμακείων και κτηνιάτρων
.....
4. Φάρμακα με την έννοια της § 2 Σημείο 1 ή Σημείο 2.1 επιτρέπεται να υπάρχουν διαθέσιμα, στα πλαίσια της λειτουργίας ενός κτηνιατρικού φαρμακείου για ιδία χρήση από τον κτηνίατρο, με σκοπό να παραδίδονται από αυτόν σε ιδιοκτήτη παραγωγικών ζώων τα οποία αυτός παρακολουθεί. Αυτό ισχύει και για την παράδοση φάρμακων προς εφαρμογή επιβεβλημένων και ελεγχόμενων κτηνιατρικών προληπτικών μέτρων (εμβολιακά και αντιπαρασιτικά προγράμματα), όπου βέβαια η ποσότητα των χορηγούμενων φαρμάκων δεν επιτρέπεται να υπερβαίνει τις ανάγκες που καθορίζονται από τις κτηνιατρικές ενδείξεις.
§ 47 Οδοί διακίνησης
(1) Φαρμακευτικές εταιρίες και χονδρέμποροι επιτρέπεται να προμηθεύουν φάρμακα, των οποίων η διακίνηση επιτρέπεται μόνο μέσω φαρμακείων, εκτός από φαρμακεία μόνο σε:
....
6. Κτηνιάτρους στα πλαίσια της λειτουργίας ενός κτηνιατρικού φαρμακείου για ιδία χρήση, εφόσον πρόκειται για έτοιμα προς χρήση σκευάσματα τα οποία πρόκειται να χορηγηθούν σε ιδιοκτήτη παραγωγικών ζώων τα οποία ο κτηνίατρος παρακολουθεί (2) Οι περιγραφόμενοι στην προηγούμενη παράγραφο στα σημεία 5 έως 9 μπορούν να προμηθεύονται τα φάρμακα για ιδία χρήση στα πλαίσια της εκπλήρωσης των υποχρεώσεών τους.
....
- Ένατο τμήμα: Ειδικές διατάξεις για φάρμακα κτηνιατρικής χρήσης
§ 56a Συνταγογράφηση, χορήγηση και χρήση κτηνιατρικών φαρμάκων από κτηνιάτρους
(1)Ο κτηνίατρος επιτρέπεται να συνταγογραφεί ή να χορηγεί στον παραγωγό φάρμακα, τα οποία δεν επιτρέπεται να διακινούνται εκτός φαρμακείων, μόνο εάν:
1. αυτά προορίζονται για τα ζώα τα οποία αυτός παρακολουθεί,
....
(2)....
(3) Το αρμόδιο υπουργείο με υπουργική απόφαση καθορίζει τις προϋποθέσεις χορήγησης φαρμάκων για κτηνιατρική χρήση και επιβάλει όπως:
1. οι κτηνίατροι θα πρέπει να τηρούν αρχεία για την συνταγογράφηση και τη χρήση φαρμάκων των οποίων απαγορεύεται η διακίνηση εκτός φαρμακείων
2. Στην υπουργική απόφαση μπορούν να αποσαφηνιστούν το είδος, η εμφάνιση, το περιεχόμενο και η διάρκεια τήρησης των αρχείων. Η τήρηση αρχείων μπορεί να περιοριστεί σε συγκεκριμένα φάρμακα ή πεδία εφαρμογής.

Αυστρία: Ισχύουν τα ίδια όπως και στη Γερμανία δηλ. ο κτηνίατρος που παρακολουθεί παραγωγικά ζώα χορηγεί και τα αναγκαία για την θεραπεία τους κτηνιατρικά φάρμακα[10]. Το 1999 το 95% των κτηνιατρικών φαρμάκων διακινήθηκε μέσω κτηνιάτρων[11] και το 2001 «σχεδόν όλα»[12] όπως προκύπτει από εκθέσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Ελβετία: Ισχύουν τα ίδια όπως και στις άλλες δύο γερμανόφωνες χώρες δηλ. ο κτηνίατρος χορηγεί τα κτηνιατρικά φάρμακα αφού πρώτα εξετάσει τα παραγωγικά ζώα ή ακόμα και χωρίς προηγούμενη εξέταση εφόσον υπάρχει γραπτή συμφωνία μεταξύ παραγωγού και κτηνιάτρου και τηρούνται αρχεία που αποδεικνύουν τακτικές επισκέψεις της μονάδας και γνώση των συνθηκών και της κατάστασης υγείας των ζώων από τον κτηνίατρο[13].

Γαλλία: Ο κτηνίατρος επιτρέπεται να εξετάζει και να χορηγεί φάρμακα σε παραγωγικά ζώα. Μέσω κτηνιάτρων διακινήθηκε το 2001 το 65% των φαρμάκων στη Γαλλία[14].

«Τήρηση μητρώων από τον κτηνίατρο»

Όταν βέβαια μιλάμε για χορήγηση κτηνιατρικών φαρμάκων αυτονόητο είναι ότι:

1. ο κτηνίατρος τηρεί τα απαραίτητα μητρώα για όλα τα χορηγούμενα από αυτόν κτηνιατρικά φάρμακα από τα οποία προκύπτει τι χορήγησε, σε ποιόν, πότε και
2. τα ζώα για τα οποία χορηγούνται βρίσκονται υπό την «φροντίδα» κτηνιάτρου («under his care» στην αγγλική νομοθεσία [15]).

Το τελευταίο σημαίνει ότι τα ζώα βρίσκονται είτε υπό την «περίθαλψη» κτηνίατρου δηλ. έχει γίνει κλινική εξέταση πριν τη χορήγηση, είτε υπό την «επίβλεψη» του δηλ. δεν έχει γίνει κλινική εξέταση πριν από τη χορήγηση αλλά ο κτηνίατρος έχει γνώση της κατάστασης του ζώου ή της εκτροφής λόγω πρόσφατης ή συχνών επισκέψεων σε αυτή που καταγράφονται σε μητρώα. Το τελευταίο πρέπει να προβλέπεται για να δοθεί λύση στο εξής πρόβλημα που μπορεί να προκύψει στην πράξη: π.χ. ο κτηνίατρος πάει σε μία εκτροφή μηρυκαστικών και διαπιστώνει μαστίτιδα, χορηγεί φάρμακα για τα άρρωστα ζώα και τις επόμενες μέρες κάποια άλλα ζώα εμφανίζουν συμπτώματα μαστίτιδας. Σε αυτή την περίπτωση ο κτηνίατρος πρέπει να μπορεί να χορηγεί φάρμακα χωρίς κλινική εξέταση, αλλιώς θα πρέπει κάθε μέρα να επισκέπτεται τη μονάδα για να εξετάσει τα ζώα που νόσησαν πριν τους χορηγήσει την κατάλληλη θεραπεία καθιστώντας το κόστος για τον παραγωγό δυσβάσταχτο.

«Μία μόνο πρόταση δίνει λύση»

Σε μια πρώτη φάση η αλλαγή μιας μόνο πρότασης μπορεί να δώσει λύση στο πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε. Κάποια στιγμή βέβαια πρέπει να γίνει ένα ενιαίο Νομοθετικό Πλαίσιο που να ρυθμίζει το τεράστιο θέμα των κτηνιατρικών φαρμάκων. Δεν είναι σωστό πχ. σε άλλο νομοθέτημα να ρυθμίζονται τα της χονδρικής και σε άλλο τα της λιανικής πώλησης, ούτε οι φαρμακαποθήκες να μπορούν να χορηγούν λιανικώς κτηνιατρικά φάρμακα έστω και με την επίδειξη κτηνιατρικής συνταγής.
Η λύση του όλου προβλήματος λοιπόν είναι θέμα προσθήκης μίας μόνο πρότασης.

1. Στο Νόμο 2538/1997 όπως τροποποιήθηκε με τον 2945/2001 στο άρθρο 5 «Άδεια λιανικής πώλησης κτηνιατρικών φαρμακευτικών προϊόντων» στην παράγραφο 2 που αναφέρει ότι άδεια δεν απαιτείται για τα Αγροτικά Κτηνιατρεία και τα Φαρμακεία, να προστεθεί το εξής:

«γ) για τα ιδιωτικά κτηνιατρεία ή κτηνιατρικές κλινικές, τα οποία μπορούν να προμηθεύουν τους ιδιοκτήτες των ζώων τα οποία παρακολουθούν, με τις απαραίτητες ποσότητες κτηνιατρικών φαρμακευτικών προϊόντων, και για τα οποία απαγορεύεται η εκτέλεση συνταγής άλλου κτηνιάτρου ή άλλου είδους εμπορία ή διακίνηση κτηνιατρικών φαρμακευτικών προϊόντων».

2.Στην Υ.Α. 310584/1998 που ρυθμίζει την χονδρική πώληση

- στο Άρθρο 52 παράγραφος 4 το σημείο ε. που αναφέρει: «τα ιατρεία και οι κλινικές ζώων, μόνον για ιδία χρήση, μπορούν να προμηθεύονται τα κτηνιατρικά φαρμακευτικά προϊόντα από καταστήματα εμπορίας χονδρικής, λιανικής πώλησης και από τους υπεύθυνους κυκλοφορίας των κτηνιατρικών φαρμακευτικών προϊόντων» να αντικατασταθεί ως εξής:

«στα ιδιωτικά κτηνιατρεία ή κτηνιατρικές κλινικές, τα οποία μπορούν να προμηθεύονται τα κτηνιατρικά φαρμακευτικά προϊόντα από καταστήματα εμπορίας χονδρικής, λιανικής πώλησης και από τους υπεύθυνους κυκλοφορίας των κτηνιατρικών φαρμακευτικών προϊόντων, προκειμένου να προμηθεύουν με αυτά τους ιδιοκτήτες των ζώων τα οποία παρακολουθούν».

- Στο Άρθρο 52Α η παράγραφος 1. που αναφέρει: «1. Η λιανική πώληση κτηνιατρικών φαρμακευτικών προϊόντων, γίνεται αποκλειστικά από τα φαρμακεία και τα καταστήματα λιανικής πώλησης κτηνιατρικών φαρμακευτικών προϊόντων που έχουν λάβει τη σχετική άδεια, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, από την αρμόδια υπηρεσία του Υπουργείου Γεωργίας.» να αντικατασταθεί ως εξής:

«1. Η λιανική πώληση κτηνιατρικών φαρμακευτικών προϊόντων, γίνεται αποκλειστικά από τα φαρμακεία και τα καταστήματα λιανικής πώλησης κτηνιατρικών φαρμακευτικών προϊόντων που έχουν λάβει τη σχετική άδεια, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, από την αρμόδια υπηρεσία του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης, καθώς και από τα ιδιωτικά κτηνιατρεία ή κτηνιατρικές κλινικές, τα οποία μπορούν να προμηθεύουν τους ιδιοκτήτες των ζώων τα οποία παρακολουθούν, με τις απαραίτητες ποσότητες κτηνιατρικών φαρμακευτικών προϊόντων, και για τα οποία απαγορεύεται η εκτέλεση συνταγής άλλου κτηνιάτρου ή άλλου είδους εμπορία ή διακίνηση κτηνιατρικών φαρμακευτικών προϊόντων».

Έτσι βγάζοντας «Άδεια ιδιωτικού κτηνιατρείου» θα μπορούμε νόμιμα να προμηθευόμαστε κτηνιατρικά φάρμακα και να τα χορηγούμε στα ζώα που παρακολουθούμε και τότε αλίμονο σε όποιον από εμάς δεν μπορεί να αποδείξει τι έκανε τα φάρμακα που προμηθεύτηκε ... δεν θα υπάρχουν πια δικαιολογίες.

Περιμένουμε λοιπόν από την ηγεσία του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης να διορθώσει με μία πρόταση μία προηγούμενη αδικία εις βάρος μας ... αν το κάνουν ΜΠΡΑΒΟ ΤΟΥΣ.

ΧΑΡΑΛΑΜΠΑΚΗΣ ΓΙΩΡΓΟΣ
jos@freemail.gr

[1] . Εγώ προσωπικά θεωρώ ότι χορηγώ φάρμακα αυτοί που λένε «πουλάω» μάλλον τους κοστίζει που είναι στο δημόσιο και δεν μπορούνε να «πουλήσουν»...


[2] . Σημείο 40 β. που τροποποιεί το Άρθρο 66, παράγραφος 3Οδηγία 2004/28/ΕΚ γιά την τροποποίηση της οδηγίας 2001/82/ΕΚ περί του κοινοτικού κώδικος γιά τα κτηνιατρικά φάρμακα. Επίσημη Εφημερίδα των Ε.Κ. L136 30.04.2004 σελ. 58.

[3]. Οι «διαδοχικές διατάξεις» λένε ότι ο κτηνίατρος μπορεί, αν δεν υπάρχει εγκεκριμένο φάρμακο για μια πάθηση σε ένα είδος ζώου, να χρησιμοποιήσει φάρμακο εγκεκριμένο για άλλο είδος ζώου ή για τον άνθρωπο ή να εισαγάγει φάρμακο εγκεκρι΅ένο σε άλλη χώρα της Ε.Ε.

[6]. ΓΡΑΠΤΗ ΕΡΩΤΗΣΗ E-3323/01: Eurig Wyn (Verts/ALE) προς την Επιτροπή (30 Νοεμβρίου 2001) Θέμα: Προτάσεις για αλλαγές στη νομοθεσία περί κτηνιατρικών φαρμακευτικών προϊόντων. Επίσημη Εφημερίδα των Ε.Κ. C115 E της 16/05/2002 σελ .253-254.

[7]. «permits veterinary surgeons to prescribe for, or administer to, animals under their care». Medicines Act 1968-1.8.8 Retail sale and supply of veterinary drugs - Veterinary surgeons όπως δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Medicines, Ethics and Practice Number 28 (July 2004) σελίδα71.

[8]. Diergeneesmiddelenwet. Νόμος περί κτηνιατρικών φαρμάκων, όπως ισχύει στις 04.07.2005 και δημοσιεύεται στην ιστοσελίδα wetten.overheid.nl.

[9]. AMG 1976 Gesetz uber den Verkehr mit Arzneimitteln. Νόμος για τη διακίνηση των φαρμάκων, όπως τροποποιήθηκε τελευταία την 15.04.2005 και δημοσιεύεται στην ιστοσελίδα του Γερμανικού Υπουργείου Δικαιοσύνης.

[10]. Apothekenbetriebsordnung. Κανονισμός λειτουργίας φαρμακείων, § 65 παράγραφος 2 της 8ης Μαρτίου 2005 όπως δημοσιεύεται στην ιστοσελίδα του Αυστριακού Φαρμακευτικού Συλλόγου.

[11]. Έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής XXIV/1074/99/A-MR Final 9/7/1999 σελ. 9.

[12]. Έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής DG(SANCO)/3293/2001 - MR Final σελ. 21.

[13].Tierarzneimittelverordnung. Υπουργική Απόφαση για τα κτηνιατρικά φάρμακα της 18.08.2004, Άρθρο 10 παράγραφος 2.

[14]. Federation of Veterinarians of Europe (FVE). Distribution of Veterinary Medicinal Products in the E.U. Σελίδα 6.

[15]. Από την ιστοσελίδα του Royal College of Veterinary Surgeons http://www.rcvs.org.uk.
«UNDER HIS CARE»: Although the Medicines Act does not define the phrase, the RCVS has interpreted it as meaning that:
a. the veterinary surgeon must have been given the responsibility for the health of the animal or herd by the owner or the owner's agent
b. that responsibility must be real and not nominal
c. the animal or herd must have been seen immediately before prescription and supply or,
d. recently enough or often enough for the veterinary surgeon to have personal knowledge of the condition of the animal or current health status of the herd or flock to make a diagnosis and prescribe
e. the veterinary surgeon must maintain clinical records of that herd/flock/individual.
επιστροφή